FLUOR LÀ GÌ?
Fluor có rất nhiều trong đá, đất và trong nước tự nhiên (biển, sông, suối...) và có hầu hết ở mọi loại thức ăn, thực phẩm.
Fluor có trong cơ thể chúng ta chủ yếu trong mô cứng, trong men răng và xương chiếm 99% tổng lượng Fluor.
“PHỦ ĐỊNH” CỦA “PHỦ ĐỊNH”
“Bị tấn công” và “được hồi phục”: ngay sau khi mọc, răng phải chịu sự tấn công của các chất acid được tạo ra từ sự lên men chất bột đường... sau mỗi lần ăn.
Răng bị tấn công bởi các “kẻ thù” có tính “chanh chua” sau:
- Acid sinh ra từ vi khuẩn lên men chất bột, đường (tồn đọng sau khi ăn).
- Thức ăn, thức uống có tính acid.
- “Bị tấn công” (sự mất khoáng): các chất acid trên có khả năng xuyên thấm rất dễ dàng vào mô răng làm các chất khoáng của mô răng mất đi (hòa tan chất răng). Phản ứng này chủ yếu và rất đặc thù là xảy ra ngay dưới bề mặt răng chứ không phải ngay lớp bề mặt.
- “Được phục hồi” (sự tái khoáng hóa): sự tái thành lập tinh thể men răng với các chất khoáng bị mất đi sau khi xảy ra quá trình trên nhằm làm mô răng trở lại tình trạng khỏe mạnh. Không những thế, men răng tái tạo này có cấu trúc vững bền hơn và đề kháng sâu răng tốt hơn men bình thường (men răng mới mọc hoặc chưa bị sâu răng tấn công). Fluor tham gia và tạo thuận lợi cho phản ứng này.
Hai hiện tượng đầy kịch tính vừa âm thầm vừa lặng lẽ nhưng không kém phần quyết liệt xảy ra nối tiếp nhau trong suốt quá trình ăn và uống của con người.
“SÂU” MÀ KHÔNG PHẢI ”SÂU”
Các chất acid làm tiêu hao lớp răng bên dưới: sâu răng đã xảy ra nhưng trên lâm sàng chỉ là những vết có màu trắng đục, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Người ta gọi đó là sâu răng giai đoạn sớm và không được chú ý trong đa số người.
Và nếu sự “ruỗng” này tiếp tục, ngày nào đó lớp bề mặt không còn chịu đựng được nữa, sự “sụp đổ” là tất yếu: có sự hình thành một “lỗ” sâu thật sự, cái từ mà lâu nay người ta vẫn hay dùng khi nhìn thấy trên răng và gọi một cách hình tượng là “sâu răng”. Đây là giai đoạn muộn nhưng cho đến lúc này người ta mới biết mình bị sâu răng.
Những nhà bác học phát hiện ra rằng: nếu mới chớm sâu răng thôi, tức là giai đoạn đầu tiên của căn bệnh này, thì các tổn thương “tiền lỗ” giai đoạn sớm có thể hồi phục một cách tự nhiên. Lớp men răng mục ruỗng bên dưới chẳng những trở lại bình thường mà còn được gia cố chắc chắn hơn: nếu có sự hiện diện của Fluor các cuộc tấn công của sâu răng hoàn toàn có thể bị chặn đứng (ngưng lại) hoặc làm chậm lại.
Có thể xem sâu răng như là một quá trình chuyển biến “chất” và “lượng”. Sau những chu kỳ “mất khoáng” - “tái khoáng”, hoặc sâu răng ngừng lại - răng nguyên vẹn hoặc sâu răng trầm trọng hơn - lỗ càng “sâu”.
FLUOR ĐIỀU GÌ ĐÃ XẢY RA?
Fluor chống sâu răng bằng cách tiếp xúc với răng qua các nguồn cung cấp Fluor sau:
- Nước máy có Fluor hóa.
- Kem đánh răng.
- Nước súc miệng có Fluor.
- Nước bọt.
- Qua thức ăn, thực phẩm và nước (tự nhiên cũng như chế biến).
- Các sản phẩm, vật liệu, thuốc Fluor chuyên dùng trong Nha khoa.
Fluor thâm nhập vào răng từ lúc mầm răng nằm trong xương hàm: men răng “có vũ trang” - đề kháng tốt hơn so với không có Fluor.
Giúp hồi phục (hoặc tái kháng hóa): Fluor như một chất phụ gia làm tăng độ cứng, muối của khối “bê tông” - tinh thể men, với các thành phần chất khoáng tự nhiên sẵn có. Phản ứng này xảy ra sau sự mất khoáng, rất quan trọng vì làm hạn chế được sự trầm trọng của tổn thương, thậm chí làm ngưng hoàn toàn. Phát hiện này là cơ sở cho việc phòng ngừa và điều trị bằng Fluor tại chỗ.
Tác động đến tận gốc rễ của sâu răng: ảnh hưởng trực tiếp lên vi khuẩn gây sâu răng.
Fluor dùng trong nha khoa nhằm hai mục đích:
- Phòng ngừa sâu răng.
- Giúp “tái thiết” men răng có biểu hiện trên lâm sàng của tổn thương sâu răng giai đoạn sớm.
Fluor được cho vào trong các sản phẩm sau: nước uống, kem đánh răng, nước súc miệng, các loại thuốc có Fluor và trong gel, vec-ni (dùng trong nha khoa).
Để Fluor làm tròn nhiệm vụ “người bảo vệ”: sự tiếp xúc liên tục với nồng độ thấp (như từ nước uống, kem đánh răng) là biện pháp có hiệu quả nhất, thông dụng nhất trong phòng ngừa sâu răng. Những phương pháp mạnh mẽ hơn bằng cách sử dụng các sản phẩm Fluor khác chỉ cần thiết khi nào cá nhân sống trong vùng không có Fluor hóa hoặc khi cá nhân có nguy cơ sâu răng cao.
FLUOR VỚI TUỔI THỌ CỦA RĂNG
Vả lại đã là con người thì ai cũng phải “ăn” để mà “sống”, chúng ta vẫn thích cho răng tiếp xúc với các loại bột, đường… suốt đời và số lượng sử dụng ngày càng có khuynh hướng tăng dần theo điều kiện kinh tế xã hội. Vì vậy, tỷ lệ sâu răng sẽ ngày một tăng lên và hậu quả là gây phiền phức: đau răng hoặc xấu nhất là mất răng, ăn uống kém, mất thời gian, tiền bạc...
Thế nhưng Fluor trong nước uống và trong kem đánh răng là hai biện pháp thông dụng nhất làm giảm sâu răng và nếu xảy ra cũng bị hạn chế hoặc ngừng lại. Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh địa dư, kinh tế, xã hội... hai dạng Fluor này là tương đối dễ tiếp cận nhất.
Fluor hóa nước (cho Fluor vào trong nước máy với nồng độ tối ưu) là một biện pháp rất đáng tin cậy, an toàn và hiệu quả nhất giúp Fluor thâm nhập vào men răng trong giai đoạn răng đang phát triển (làm men răng cứng hơn) và “quanh quẩn” quanh răng sau khi mọc (tăng cường phản ứng tái khoáng hóa).
Kem đánh răng cũng là một biện pháp có hiệu quả tương tự.
Fluor tăng cường chỉ nên dùng với sự trợ giúp, theo dõi hoặc thực hiện bởi nhà chuyên môn (dung dịch súc miệng, các loại dung dịch có Fluor nồng độ cao, gel, vec-ni, các loại thuốc có Fluor...).
“LỜI THẦY LỜI THUỐC”
“Hãy nhổ ra, nhưng đừng súc miệng quá sạch khi chải răng”: Nên thay đổi phương pháp dùng kem đánh răng và chải răng, thường xuyên đừng súc miệng sạch sau khi đánh răng mà chỉ nên nhổ phần kem ra thôi, nhất là trước khi đi ngủ.
- Trẻ em từ 6 tháng đến 16 tuổi cần dùng hoặc cho tiếp xúc răng và Fluor hàng ngày.
- Fluor hóa nước là biện pháp an toàn nhất và kinh tế nhất để phòng ngừa sâu răng.
- Dù hệ thống nước máy có Fluor hoặc không, trẻ em cũng cần chải răng mỗi ngày 2 lần, chỉ với một ít kem đánh răng (cỡ hạt đậu nhỏ hoặc mỏng như móng tay) khi trẻ dưới 6 tuổi, sau khi ăn sáng và trước khi đi ngủ. Cha mẹ nên theo dõi trẻ em chải răng cho đến khi chúng được 8 tuổi, vì chúng chưa thể tự mình hoàn thiện sự khéo léo trong động tác chải răng.
- Với trẻ em chưa hấp thu đủ lượng Fluor tối ưu (đang dùng nước uống chai, nước giếng hoặc nước máy... không có hoặc quá ít Fluor), nha sĩ có thể hướng dẫn uống thêm Fluor từ các nguồn khác gồm các thuốc Fluor bổ sung như Fluor dạng giọt, dạng viên hoặc đi kèm vitamin...
- Không dùng kem đánh răng cho trẻ dưới hai tuổi. Chúng có khuynh hướng nuốt lượng kem còn trong miệng do không biết khạc nhổ hết kem sau khi chải răng.
- Không dùng nước súc miệng cho trẻ dưới 6 tuổi.
- Phải giữ ngoài tầm tay trẻ những sản phẩm có Fluor.
- Không để quá muộn, ngay cả khi nếu bạn có một chiếc răng sâu cần phải trám lại,
Fluor có thể làm ổn định và giúp giảm bớt sự tiến triển của lỗ sâu, nhờ đó lỗ trám có thể không cần phải lớn hơn.
Nguồn tin : Sức khoẻ và Đời sống
